İKİLİ (BİNARY) SAYI SİSTEMİ NEDİR VE NEREDE KULLANILIR?

İkili sayılar sayıların 2 tabanında yazılmasıyla elde edilir. Dolayısıyla tüm sayılar 0 ve 1 rakamları kullanılarak ifade edilirler. Elektronik devrelerindeki kolay uygulanabilmeleri nedeniyle günümüz bilgisayarlarının neredeyse tamamında kullanılırlar.

Günlük hayatta sayıları ifade etmek için onluk taban (decimal) kullanılır. Bunun anlamı, her sayının 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 rakamları kullanılarak ifade edilmesidir. Sayıların en sağındaki basamağına birler, ikincisine onlar ve üçüncüsüne de yüzler basamağı denildiği genel olarak bilinmektedir.

Özetle, her basamak 10’un bir kuvvetinin çarpımını ifade ediyor. Onluk sayı düzeneğinde, bu taban 10’dur. Bir basamakta kullanabileceğimiz rakamlar bitti mi, örneğin 99’a ulaştık mı, yeni bir basamak ekleyip 100’e geçiyoruz.

İkili sayılarda ise fark 10 yerine taban olarak 2’nin kullanılmasıdır. Dolayısıyla kullanabileceğimiz rakamlar 0 ve 1’dir. 0 ve 1’i kullandıktan sonra daha büyük sayıları ifade etmek için yeni basamak ekleyip tekrar 1’den başlanması gerekir.

• 1₂ = 1×2⁰ = 1 x 1 = 1₁₀
• 10 =(1×2¹)+(1×2⁰) = 2+0 = 2₁₀
• 27902361 = 1101010011100000110011001

Transistörler ikili sayı sistemini kullanırlar. Transistörlerin iki durumu vardır: açık ve kapalı. Bu durumlar ikili sayı sistemindeki 1 ve 0’a denk gelmektedir. 8 transistörle onluk sayı sistemi kullanılarak 9’a kadar olan sayılar yazılabilirken, ikili sayı sistemi kullanılarak 256’ya kadar olan
sayılar yazılabilir. İngilizce alfabesinin bütün harfleri, rakamlar, noktalama işaretleri ve diğer semboller tam olarak 256 tanedir. Böylelikle 256 karakterli ASCII tablosu oluşur. 1 transistör 1 bit tir. 8 bit ise 1 byte tır. ASCII tablosundaki her karakter 1 byte kullanır.

A = 01000001 L = 01001100 P = 01010000

Böylelikle bilgisayarların temel çalışma mekaniği hazırlanmış olur.

Yararlanılan Kaynaklar:

• https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0kili_say%C4%B1_sistemi
• https://web.stanford.edu/class/cs101/bits-bytes.html